Εξωτερική Εμφάνιση - Φύλο: Ανέκδοτο

Κείμενο

Ο τυπάκος περπατάει αφηρημένος στο δρόμο και κατά λάθος πέφτει πάνω σε μια ξανθιά. Καθώς ζητάει συγγνώμη, την κοιτάζει από πάνω ως κάτω και διαπιστώνει ότι είναι θεά! «Κυρία μου», της λέει, «μένω έκθαμβος και άναυδος!» Και η ξανθιά: «Ναι; Εγώ μένω Πρατίνου κι Αστυδάμαντος».

Ενδεικτικός σχολιασμός:Θεά

Δομικά και Γλωσσικά στοιχεία

• Υπάρχουν φράσεις οι οποίες νομίζετε ότι προκαλούν χιούμορ; Αν ναι, ποιες είναι αυτές;
• Οι χιουμοριστικές φράσεις από ποια άτομα λέγονται και σε βάρος ποιου ατόμου προκαλείται το γέλιο;

Πολιτισμικές και Διακειμενικές αναφορές

• Πώς αξιολογείτε την απάντηση της ξανθιάς ομιλήτριας στη φιλοφρόνηση που δέχεται από το συνομιλητή της;
• Πώς χαρακτηρίζεται η ομιλήτρια στο ανέκδοτο από το συνομιλητή της ως προς την εξωτερική της εμφάνιση; Συνδέεται η εξωτερική της εμφάνιση με τον τρόπο απάντησής της; Αν ναι, γιατί;
• Πώς θα μπορούσατε να φανταστείτε ένα άτομο που μιλά όπως η ξανθιά κυρία στο ανέκδοτο από άποψη επαγγέλματος και μόρφωσης; Γιατί φαντάζεστε έτσι το συγκεκριμένο άτομο;
• Πιστεύετε ότι το ανέκδοτο αυτό θα προκαλούσε γέλιο αν το έλεγε κάποιος/α σε διαφορετικό κοινωνικό πλαίσιο (π.χ. αν το έλεγε κάποιος/α μελαχρινός/ή, διαφορετικού φύλου και λιγότερο όμορφος/η); Αιτιολογήστε την απάντησή σας.
• Ποια προσδοκία ανατρέπεται και ποια συμπεριφορά θεωρείται αναμενόμενη στο συγκεκριμένο πλαίσιο επικοινωνίας;

Παράλληλα κείμενα

(α)

Κάντε σύγκριση του παραπάνω ανεκδότου με τα ακόλουθα κείμενα:

1.

Τρεις επιχειρηματίες τα πίνουν σ' ένα μπαρ και συζητάνε πόσο χαζές είναι οι γυναίκες τους. Λέει ο πρώτος: «Η δικιά μου είναι εντελώς χαζή. Την προηγούμενη εβδομάδα πήγε στο σούπερ μάρκετ κι αγόρασε 300 ευρώ κρέας γιατί ήταν σε προσφορά και δεν έχουμε καν κατάψυξη για να το βάλουμε». Ο δεύτερος συμφωνεί ότι αυτή ακούγεται πολύ χαζή αλλά επιμένει ότι η δικιά του είναι πιο στόκος. «Ακριβώς πριν μια βδομάδα πήγε και ξόδεψε 17000 ευρώ για να πάρει ένα καινούργιο αυτοκίνητο και δεν ξέρει καν να οδηγεί!» Ο τρίτος, ο ξανθός, κουνάει το κεφάλι του σκεπτικά και συμφωνεί ότι και οι δύο σύζυγοι των φίλων του είναι βούρλα, αλλά πιστεύει ότι η δικιά του τις ξεπερνάει. «Κάθε φορά που το σκέφτομαι με πιάνουν τα γέλια», λέει. «Την προηγούμενη εβδομάδα η γυναίκα μου έφυγε για διακοπές στην Ελλάδα. Την παρακολούθησα που έφτιαχνε τις βαλίτσες της και πρέπει να πήρε τουλάχιστον πέντε πακέτα με προφυλακτικά μαζί της. Και δεν έχει καν πουλί».

2.

Πωλήτρια

• Ποια κοινά και ποιες διαφορές εντοπίζετε ανάμεσα στον τρόπο που αναπαρίσταται η ξανθιά ομιλήτρια στο πρώτο ανέκδοτο, ο ξανθός ομιλητής στο δεύτερο ανέκδοτο και η ξανθιά πωλήτρια στο τηλεοπτικό απόσπασμα;
• Ποια άτομα στοχοποιούνται χιουμοριστικά στα παραπάνω κείμενα; Γιατί;

(β)

Εντοπίστε και φέρτε στην τάξη κείμενα (π.χ. ανέκδοτα, τηλεοπτικά αποσπάσματα) στα οποία η εξωτερική εμφάνιση των ομιλητών/ριών να αναπαρίσταται ότι συνδέεται με τον τρόπο ομιλίας/συμπεριφοράς τους. Στη συνέχεια, συζητήστε στην τάξη:

• τις ομοιότητες και τις διαφορές των κειμένων αυτών.

• πώς αξιολογούνται οι συγκεκριμένοι/ες ομιλητές/τριες. Και γιατί;

• αν στοχοποιούνται χιουμοριστικά τα άτομα αυτά. Αν ναι, από πού προκύπτουν οι ασυμβατότητες της χιουμοριστικής στοχοποίησής τους;

Ιδεολογία και Κριτική Ανάγνωση

• Για ποιον λόγο και με ποιον σκοπό έχει δημιουργηθεί το συγκεκριμένο ανέκδοτο;
• Πώς αναπαρίσταται η ξανθιά ομιλήτρια στο ανέκδοτο;
• Ποιες απόψεις κρύβονται πίσω από τις χιουμοριστικές αντιδράσεις όλων όσοι/ες αναπαράγουν το συγκεκριμένο ανέκδοτο;
• Ποιες ιδεολογίες αναδεικνύονται μέσα από το συγκεκριμένο ανέκδοτο για τις γυναίκες με ξανθό χρώμα μαλλιών;
• Ποιοι θεσμοί ενισχύονται από την χιουμοριστική στοχοποίηση της ξανθιάς ομιλήτριας;

Αναπλαισιωμένη παραγωγή λόγου

• Σειρά σας τώρα να δημιουργήσετε κι εσείς ένα ανέκδοτο. Φτιάξετε μία ιστορία, στην οποία να πρωταγωνιστεί μία ξανθιά γυναίκα, αλλά να αποφεύγεται συνειδητά η χιουμοριστική αναπαράσταση και στοχοποποίησή της.