Απιστία

Κείμενο

Είναι τρεις άντρες: ένας Γερμανός, ένας Γάλλος και ένας Έλληνας (όπως πάντα) και συζητούν για το πώς καταλαβαίνουν, ότι οι γυναίκες τους, τους απατούν. Γερμανός: Εγώ τη γυναίκα μου αν με απατήσει είναι εύκολο να το καταλάβω. Μπαίνω το βράδυ στο σπίτι, της ρίχνω μια ματιά, την κόβω κατευθείαν. Είναι φως φανάρι. Δε λέω τίποτα, την πάω στην αποθήκη, παίρνω το ρόπαλο και την πλακώνω στα μπουκέτα. Την κάνω τόπι στο ξύλο!!!! Τι θα κάνει; Θα μου το μαρτυρήσει!!!! Γάλλος: Άντε ρε βάρβαρε Γερμανέ, στη Γαλλία είναι πιο απλά τα πράγματα. Γερμανός: Δηλαδή τι κάνετε εσείς; Γάλλος: Εγώ τη γυναίκα μου αν με απατήσει είναι εύκολο να το καταλάβω. Μπαίνω το βράδυ στο σπίτι, της ρίχνω μια ματιά, την κόβω κατευθείαν. Είναι φως φανάρι. Δε λέω τίποτα, την παίρνω, πηγαίνουμε μια βόλτα στο Σηκουάνα, μετά δείπνο ρομαντικό με κεράκια, της πιάνω το χέρι, της λέω γλυκόλογα, τι θα κάνει η γυναίκα; Θα μου το μαρτυρήσει!!!! Έλληνας: Είστε και οι δύο μαλάκες!!!!!! Οι άλλοι δύο τον κοιτούν με απορία και εκείνος συνεχίζει: Έλληνας: Εδώ στην Ελλάδα είναι πολύ απλά τα πράγματα. Μπαίνω στο σπίτι, της ρίχνω μια ματιά, την κόβω κατευθείαν. Είναι φως φανάρι. Δε λέω τίποτα. Βγαίνω στο μπαλκόνι ατάραχος και βλέπω απέναντι τη γειτόνισσα, τη Λίτσα και της λέω: Γεια σου Λίτσα, ΠΟΥΤΑΝΑ!!! Λίτσα: Εγώ ΠΟΥΤΑΝΑ;; λέει αυτή. Η γυναίκα σου είναι ΠΟΥΤΑΝΑ, που γαμιέται με τον Σάκη τον γιο του μπακάλη!!!!.

Σχόλια

Α) Δομικά & Γλωσσικά στοιχεία

Στο παρόν ανέκδοτο, χιούμορ προκαλεί η φράση "Εγώ ΠΟΥΤΑΝΑ;; λέει αυτή. Η γυναίκα σου είναι ΠΟΥΤΑΝΑ, που γαμιέται με τον Σάκη τον γιο του μπακάλη!!!!", η οποία αποτελεί την ατάκα (punch line) του ανεκδότου, καθώς βρίσκεται στο τέλος του κειμένου και συντελεί στην επανερμηνεία του.

Β) Πολιτισμικές & Διακειμενικές αναφορές

Στο συγκεκριμένο αφηγηματικό ανέκδοτο το χιούμορ προκαλείται από την ανατροπή μιας σειράς προσδοκιών αναφορικά με τον τρόπο με τον οποίο οι άντρες Γερμανοί, Γάλλοι και Έλληνες εκμαιεύουν από τις γυναίκες τους την πληροφορία ότι τους έχουν απατήσει. Ο Γερμανός επλέγει να ασκήσει βία σε βάρος της γυναίκας του, ώστε η ίδια να μην έχει άλλη επιλογή παρά να ομολογήσει τη μηχεία. Ο τρόπος με τον οποίο απεικονίζεται ο συγκεκριμένος Γερμανός στο παρόν ανέκδοτο ανακαλεί το γνωσιακό σχήμα κατά το οποίο ο λαός των Γερμανών διακρίνεται στερεοτυπικά για τη σκληρότητα και την τραχύτητά του. Ο Γάλλος, από την άλλη, επιλέγει μία εντελώς διαφορετική αντιμετώπιση από αυτή του Γερμανού, καταφεύγοντας στο ρομαντισμό που έχει στερεοτυπικά συνδεθεί με το γαλλικό λαό. Ενώ, λοιπόν, αναμένεται και ο Έλληνας άντρας να προσπαθήσει να εκμαιεύσει την πληροφορία της απιστίας από την ίδια του τη γυναίκα με έναν τρόπο που συνηθίζεται στο κοινωνικό πλαίσιοι από το οποίο προέρχεται, ο ίδιος δρα με τρόπο μη συμβατικό και αναμενόμενο. Αντί να μιλήσει στη σύζυγό του, φέρεται να απευθύνεται στη γειτόνισσα με τρόπο υβριστικό αποκαλώντας την 'πουτάνα'. Μάλιστα, η σημειωτική απόδοση του 'πουτάνα' με κεφαλαία γράμματα λειτουργεί ως ενδείκτης της πιθανής ύψωσης του τόνου της φωνής του άντρα. Η ατάκα του ανεκδότου φαίνεται να ρίχνει φως στα κίνητρα του Έλληνα άντρα που εξύβρισε τη γειτόνισσα και όχι τη γυναίκα του, όπως θα ανέμεναν οι αναγνώστες/τριες, και συντελλεί έτσι στην επανερμηνεία του κειμένου. Συγκεκριμένα, ο Έλληνας άντρας φαίνεται να ενήργησε με αυτόν τον τρόπο προκειμένου να εκμαιεύσει την πληροφορία που χρειαζόταν με τον πιο ανώδυνο και εύκολο τρόπο, υποθέτωντας ότι η γειτόνισσα θα γνώριζε και θα ομολογούσε την απιστία της γυναίκας του.

Γ) Ιδεολογία & Κριτική ανάγνωση

Η μη αναμενόμενη αυτή συνθήκη της ιστορίας στοχοποιεί χιουμοριστικά την τάση των Ελλήνων/ίδων να κουτσομπολεύουν τους/τις γύρω τους και έτσι αναδεικνύει συγκεκριμένες παραδοχές σχετικά με την ανισότητα των ευρωπαϊκών λαών. Τόσο ο γερμανικός όσο και ο γαλλικός λαός συνδέονται στερεοτυπικά με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, αυτό της σκληρότητας και αυτό του ρομαντισμού αντίστοιχα. Ωστόσο, οι συμπεριφορές τους δεν κρίνονται ασύμβατες στο παρόν πλαίσιο και έτσι δε στοχοποιούνται χιουμοριστικά. Το ανέκδοτο αυτό στιγματίζει την ελληνική τάση της δημοκρισίας, τον συνήθως κακόβουλο σχολιασμό των πράξεων άλλων ανθρώπων, ενώ παρουσιάζει τα κράτη της Γερμανίας και της Γαλλίας ως πρότυπα προς τα οποία το ελληνικό κράτος καλείται να συμμορφωθεί. Αναπαράγεται, έτσι, ο εθνικός Λόγος της ομογενοποίησης που επιτάσσει την αφομοίωση των κρατών που αποκλίνουν από τη νόρμα βάσει του κυρίαρχου προτύπου.

Παράλληλα, το συγκεκριμένο ανέκδοτο αναδεικνύει συγκεκριμένες σεξιστικές παραδοχές. Και τούτο, γιατί στιγματίζει τις έγγαμες γυναικες που έχουν απατήσει τους συζύγους τους ως 'πουτάνες'. Η χρήση δε του υβριστικού αυτού όρου υποβιβάζει και υποτιμά περαιτέρω τις συγκεκριμένες γυναίκες. Ακόμη, φυσικοποιεί και νομιμοποιεί την ενδεχόμενη άσκηση βίας ως αναμενόμενης τιμωρίας των άπιστων γυναικών στη Γερμανία, καθώς και την άσκηση λεκτικής βίας σε βάρος των μηχών γυναικών και την εξύβρισή τους στην Ελλάδα. Με τον τρόπο αυτό προωθείται το κυρίαρχο πρότυπο της μονογαμίας και στοχοποιείται η κατηγορία των έγγαμων γυναικών που επιλέγουν να συνάψουν μία παράλληση ερωτική σχέση.