Βενζινάδικο

Κείμενο

Δύο Πόντιοι πήγαν να βάλουν βενζίνη σε ένα βενζινάδικο που άκουσαν ότι ο ιδιοκτήτης κάνει δώρο μια ώρα καυτό σεξ σε όποιον απαντήσει στην ερώτηση του. Έβαλαν βενζίνη και τους λέει ο βενζίνας: -Βάζω στο μυαλό μου έναν αριθμό από το 1 μέχρι το 10 ποιος είναι; -Το 5, λένε αυτοί. -Λάθος το 8 ήταν. Την επόμενη φορά που πήγαν έκαναν το ίδιο. Αλλά πάλι δεν το βρήκαν. Φεύγοντας λέει ο πρώτος Πόντιος στον άλλον: -Κάποια απάτη υπάρχει εδώ. -Μπα! Δεν νομίζω, λέει ο δεύτερος, η γυναίκα μου έχει έρθει τρεις φορές εδώ και το έχει βρει και τις τρεις φορές.

Σχόλια

Α) Δομικά & Γλωσσικά στοιχεία

Στο αφηγηματικό αυτό ανέκδοτο το χιούμορ προκαλείται από τη χιουμοριστική φράση (jab line) "ο ιδιοκτήτης κάνει δώρο μια ώρα καυτό σεξ σε όποιον απαντήσει στην ερώτηση του", καθώς και από την ατάκα (punch line) του ανεκδότου ("η γυναίκα μου έχει έρθει τρεις φορές εδώ και το έχει βρει και τις τρεις φορές"), η οποία συντελεί στην επανερμηνεία του.

Β) Πολιτισμικές & Διακειμενικές αναφορές

Στο συγκεκριμένο πολιτισμικό πλαίσιο το χιούμορ πηγάζει από την άρση μιας σειράς προσδοκιών τόσο σχετικά με τη συμπεριφορά του ιδιοκτήτη του βενζινάδικου, όσο και με αυτή των Πόντιων πελατών του. Αρχικά, χιούμορ προκαλεί η προσφορά του ιδιοκτήτη του βενζινάδικου, ο οποίος φέρεται να υπόσχεται μία ώρα σεξουαλικής επαφής σε όποιον/α καταφέρει να βρει τον αριθμό που έχει ο ίδιος βάλει στο νου του. Τόσο το παιχνίδι το ίδιο που συμβατικά συνδέεται με νεαρής ηλικίας άτομα, όσο και η προσφορά του ιδιοκτήτη προς τους/τις πελάτες/ισσές του που ξεπερνά τις αρμοδιότητες που ορίζει ο ρόλος του κρίνονται ως μη αναμενόμενα, και ως εκ τούτου προκαλούν γέλιο και χιούμορ. Περαιτέρω χιουμορ προκαλείται αν υποθέσει κανείς/καμία ότι η μία ώρα σεξ προσφέρεται από τον ίδιο τον ιδιοκτήτη και σε άτομα του ίδιου φύλου. Ωστόσο, αυτό δεν γίνεται σαφές από την ιστορία. Ακόμη, το χιούμορ πηγάζει και από την ανταπόκριση των Πόντιων πελατών που φέρονται να παίζουν το παιχνίδι αυτό, να χάνουν και έπειτα να απορούν μήπως ο ιδιοκτήτης τους έχει εξαπατήσει. Η απάντηση του δεύτερου Πόντιου είναι αυτή που προκαλεί την ασυμβατότητα και οδηγεί στην επανερμηνεία του ανεκδότου. Συγκεκριμένα, ο ίδιος βασίζει την πεποίθησή του ότι ο ιδιοκτήτης του βενζινάδικου δεν τους έχει εξαπατήσει στο γεγονός ότι η γυναίκα του έχει παίξει αυτό το παιχνίδι και έχει κερδίσει αρκετές φορές. Θα ανέμενε λοιπόν κανείς/καμία, επί τη βάσει αυτού του δεδομένου, να υποψιαστεί ο Πόντιος ότι ο ιδιοκτήτης του βενζινάδικου όντως τους εξαπάτησε και μάλιστα ότι επιτρέπει μόνον σε γυναίκες να κερδίζουν στο παιχνίδι αυτό προκειμένου να συνευρίσκεται ερωτικά μαζί τους. Θα αναμενόταν, ακόμη, να δυσανασχετήσει με τη σύζυγό του που τον απάτησε με κάποιον άλλον άντρα, ενώ αναμένεται να είναι πιστή στο σύζυγό της και να μη δέχεται να συνευρίσκεται σεξουαλικά με άλλους άντρες ως δεσμευμένη γυναίκα. Αντί αυτού, ο Πόντιος αφελώς κρίνει ότι η συμπεριφορά του ιδιοκτήτη δεν ήταν ανέντιμη και ότι πρόκειται απλώς για ένα παιχνίδι στο οποίο κάποιοι/ες κερδίζουν και κάποιοι/ες χάνουν. Στην αφελή αυτή αντίδραση του Πόντιου έγκειται ακριβώς η ασυμβατότητα που προκαλεί το χιούμορ στο ανέκδοτο αυτό.

Γ) Ιδεολογία & Κριτική ανάγνωση

Μέσω των παραπάνω συνθηκών της ιστορίας, το παρόν ανέκδοτο στιγματίζει την εθνοτικη ομάδα των Ποντίων ως αφελών και διανοητικά κατώτερων ανθρώπων, και διαιωνίζει την αρνητική στάση απέναντι στη συγκεκριμένη ομάδα. Διά της στοχοποίησης των συγκεκριμένων Πόντιων στιγματίζονται όλα τα μέλη της συγκεκριμένης εθνοτικής κατηγορίας, τα οποία αντιμετωπίζονται υποτιμητικά, όταν επιχειρούν να ενταχθούν στο κυρίαρχο κοινωνικό πλαίσιο. Έτσι, ανέκδοτα όπως αυτό, τα οποία συνδέουν στερεοτυπικά και ουσιοκρατικά την εθνοτική ομάδα των Ποντίων με το χαρακτηριστικό της αφέλειας και της ευπείθειας, συντελούν στη διάδοση του ρατσισμού και της απομόνωσης της συγκεκριμένης φυλετικής ομάδας, αναπαράγοντας παράλληλα την κυρίαρχη ιδεολογία περί εθνικής ομοιογένειας. Ακόμη, στοχοποιείται χιουμοριστικά και η σύζυγος του δεύτερου Πόντιου που συνευρέθηκε ερωτικά με κάποιον άλλον άντρα αν και έγγαμη. Η μη αναμενόμενη αυτή συνθήκη περιέχει παραδοχές με έντονα στοιχεία σεξισμού προς τις γυναίκες που ενώ είναι δεσμευμένες και έγγαμες επιλέγουν να συνευρεθούν ερωτικά με άλλον/ους άντρα/ες. Ετσι, αναπαράγεται η κυρίαρχη ιδεολογία της μονογαμίας και στιγματίζονται όσοι/ες αποκλίνουν από αυτή τη νόρμα. Τέλος, στοχοποιείται χιουμοριστικά και ο ιδιοκτήτης του βενζινάδικου λόγω των προσφορών στις οποίες προβαίνει και οι οποίες ξεπερνούν τις αρμοδιότητες του ρόλου του. Πέραν τούτου, η προσφορά σεξουαλικής επαφής που συμβατικά συνδέεται με τους οίκους ανοχής φέρει συνδηλώσης απρεπούς και άσεμνης συμπεριφοράς και ως εκ τούτου συντελλεί στην υπονόμευση του επαγγέλματος του βενζινοπώλη.