Εισπράκτορας

Κείμενο

Ένας τύπος παίρνει κάθε πρωί το λεωφορείο να πάει στη δουλειά του και κάθε μέρα βλέπει μέσα μια χήρα, μαυροφορούσα και χαμηλοβλεπούσα. Τη βλέπει μία, τη βλέπει δύο κ.λπ. κ.λπ. στο τέλος αρχίζει να τη γουστάρει. Της την πέφτει λοιπόν στην αρχή με το μαλακό (χήρα γυναίκα άλλωστε) και όσο αυτή δεν ενδίδει τόσο πιο φορτικός γίνεται. Εν πάση περιπτώσει, η χήρα βράχος ακλόνητος, δεν πέφτει με τίποτα κι ο τύπος πάει να σκάσει. Κάποια μέρα ο εισπράκτορας, ο οποίος έχει πάρει πρέφα την όλη φάση, φωνάζει τον τύπο και του λέει: -Κοίτα να δεις, βλέπω ότι γουστάρεις τη χήρα. Κι επειδή συμβαίνει να τη γνωρίζω και ξέρω την ιστορία της θα σε βοηθήσω. Λοιπόν, το κλειδί στην περίπτωση της χήρας είναι ότι είναι κολλημένη με τον μακαρίτη, δεν μπορεί να ξεπεράσει τον θάνατό του. Κάθε μέρα, προς το βραδάκι, πηγαίνει στο νεκροταφείο και κλαίει πάνω από το μνήμα. Αυτή ακριβώς την αδυναμία της πρέπει να εκμεταλλευθείς. Η συμβουλή μου, λοιπόν, είναι η εξής: πήγαινε λίγο νωρίτερα και κρύψου πίσω από τον τάφο κι όταν έρθει η χήρα εμφανίσου ξαφνικά μπροστά της και πες ότι είσαι άγγελος Κυρίου και ότι μπορείς να την φέρεις σε επαφή με τον άντρα της. Όπως θα είναι ψιλοσκοτεινά δεν θα καταλάβει τίποτα. Πιάστην στο ψηστήρι και πάνω στη φάση γά** την. Πράγματι, έτσι και έγινε. Ο τύπος κρύβεται πίσω από τον τάφο και μόλις έρχεται η χήρα κι αρχίζει το κλάμα πετάγεται ξαφνικά μπροστά της και της λέει: «Είμαι άγγελος Κυρίου, μπορώ να σε φέρω σε επαφή με τον άντρα σου». Η χήρα τα παίζει στην αρχή αλλά γρήγορα συνέρχεται και τον ρωτάει: «Αλήθεια μπορείς?» «Ναι», λέει ο τύπος, «αλλά πρώτα πρέπει να κάτσεις να σε γα***ω». «Αποκλείεται», λέει η χήρα. «Τι είναι αυτά που μου λες? Χήρα γυναίκα είμαι, δεν μπορώ να το κάνω αυτό που λες». «Κοίτα», επανέρχεται ο τύπος, «αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να ξαναβρεθείς με τον άντρα σου. Αν δεν σ' αρέσει χάνεις την ευκαιρία». Τι να κάνει η χήρα! Με τα πολλά ψήνεται και αποφασίζει να του κάτσει. Του λέει όμως: «Κοίταξε να δεις, δέχομαι να με γα***εις αλλά μόνο από πίσω. Το ‘μπροστά’ το έχω αφιερώσει στον άντρα μου». Συμφωνεί ο τύπος.. αρχίζει να την γα***ει και στο τελείωμα πάνω τον πιάνουν τύψεις. «Ξέρεις κάτι», της λέει, «ψέματα σου είπα, τι άγγελος Κυρίου και μα***κίες, ο τύπος από το λεωφορείο είμαι που σου την πέφτει κάθε μέρα». Και η χήρα: «Εντάξει μωρέ, δεν τρέχει τίποτα. Κι εγώ δεν είμαι η χήρα,... ο εισπράκτορας είμαι...!»

Σχόλια

Α) Δομικά & Γλωσσικά στοιχεία

Στο παρόν ανέκδοτο, χιούμορ προκαλεί η χιουμοριστική φράση (jab line) «Κοίταξε να δεις, δέχομαι να με γα***εις αλλά μόνο από πίσω. Το ‘μπροστά’ το έχω αφιερώσει στον άντρα μου», καθώς και η ατάκα του ανεκδότου (punch line) «Εντάξει μωρέ, δεν τρέχει τίποτα. Κι εγώ δεν είμαι η χήρα,... ο εισπράκτορας είμαι...!», η οποία βρίσκεται στο τέλος του κειμένου και συντελεί στην επανερμηνεία του.

Β) Πολιτισμικές & Διακειμενικές αναφορές

Το χιούμορ στο ανέκδοτο αυτό προκαλείται από την ανατροπή μιας σειράς προσδοκιών σχετικά με τη σεξουαλική ταυτότητα των ανδρών, ειδικότερα όσων εργάζονται ως (συν)οδηγοί βαρέων οχημάτων. Στο πλαίσιο αυτό είναι κυρίαρχο το πρότυπο της αρσενικότητας και της ετεροσεξουαλικότητας. Με βάση το στερεοτυπικό πρότυπο της αρσενικότητας οικοδομείται ο οδηγός του λεωφορείου, ο οποίος εκδηλώνει έντονη ερωτική επιθυμία για μία γυναίκα και μάλιστα τη διεκδικεί ερωτικά, ακόμη κι αν αυτή του αντιστέκεται. Ακόμη, ακολουθεί τις συμβουλές του εισπράκτορα του λεωφορείου και δέχεται να παραστήσει ένα υπερφυσικό ον προκειμένου να πείσει τη χήρα γυναίκα να συνευρεθεί μαζί του. Όταν συμβαίνει αυτό, ωστόσο, και ο ίδιος της αποκαλύπτει την πλάνη και το σχέδιό του για να την κατακτήσει, η ίδια του αποκαλύπτει την πραγματική της ταυτότητα. Αποκαλύπτεται, λοιπόν, πως ο εισπράκτορας παρενδύθηκε τη χήρα, προκειμένου να συνευρεθεί με τον οδηγό του λεωφορείου. Η αποκάλυψη αυτή ρίχνει φως και συμβάλει στην επανερμηνεία της χιουμοριστικής φράσης «Κοίταξε να δεις, δέχομαι να με γα***εις αλλά μόνο από πίσω. Το ‘μπροστά’ το έχω αφιερώσει στον άντρα μου», καθότι φανερώνει το κίνητρο αυτού του περιορισμού που έθεσε ο μεταμφιεσμένος εισπράκτορας στον οδηγό. Η θηλυπρεπής αυτή συμπεριφορά παρουσιάζεται ως ασύμβατη και στιγματισμένη χιουμοριστικά, καθότι αποκλίνει από το κυρίαρχο πρότυπο αρσενικότητας που επικρατεί στο συγκεκριμένο πλαίσιο.

Γ) Ιδεολογία & Κριτική ανάγνωση

Η αποκλίνουσα, ασύμβατη και χιουμοριστικά στιγματισμένη συμπεριφορά του εισπράκτορα αναδεικνύει συγκεκριμένες ιδεολογίες και πεποιθήσεις σχετικά με την έμφυλη ανισότητα. Με υπόρρητο και έμμεσο τρόπο, οι ομοφυλόφιλοι που φτάνουν στο σημείο να υποκριθούν ότι είναι γυναίκες προκειμένου να συνευρεθούν ερωτικά με κάποιον άνδρα που επιθυμούν, συγκρινόμενοι με το κυρίαρχο πρότυπο της ετεροφυλοφιλίας και της ετεροσεξουαλικότητας, εκλαμβάνονται ως περίεργοι, αποκλίνοντες και ασύμβατοι. Η ιδεολογία που προωθεί το συγκεκριμένο ανέκδοτο υποδεικνύει να μην είναι εμφανής η ομοφυλοφιλική σεξουαλική ταυτότητα ιδιαίτερα σε περιβάλλοντα όπου είναι κυρίαρχο το πρότυπο της αρσενικότητας, όπως το πλαίσιο στο οποίο κινούνται οι οδηγοί βαρέων οχημάτων. Σε περίπτωση που σε τέτοιου είδους περιστάσεις τα άτομα εκδηλώνουν την σεξουαλική τους ταυτότητα εκλαμβάνονται ως αστείοι και αποκλίνοντες από το κυρίαρχο πρότυπο αρσενικότητας. Με αυτόν τον τρόπο, το ανέκδοτο, μέσω του χιούμορ, προωθεί το κυρίαρχο πρότυπο της ετεροσεξουαλικότητας ως το «μοναδικό σωστό» και υπονομεύει το πρότυπο της ομοσεξουαλικότητας.