Λάρισα

Κείμενο

Σχόλια

Α) Δομικά & Γλωσσικά στοιχεία

Στα παραπάνω ανέκδοτα χιούμορ προκαλείται από την ατάκα (punch line) του εκάστοτε ανεκδότου. Αυτές οι φράσεις είναι οι εξής:

• "Πλαφ: 1. Ήχος από σφαλιάρα, 2. Όταν πέφτεις με την κοιλιά στη θάλασσα, 3. Το βρασμένο ρύζι στη Λάρισα"
• "Τοσκάνη είναι περιοχή στην κεντρική Ιταλία, στη Λάρισα είναι όταν ξεφεύγουν τα γίδια από το μαντρί"
• "Καλάμι είναι σύνεργο για το ψάρεμα και η απάντηση ενός Λαρισαίου όταν τον ρωτάς καλά είσαι;"
• "Ταύτιση είναι όταν και οι δύο έχουν την ίδια άποψη και αυτό που σου λένε σε συνεργείο στη Λάρισα όταν η μηχανή απ' τ' αμάξι έχει κλατάρει"
• "Tolls είναι τα διόδια σε όλο τον κόσμο εκτός από τη Λάρισα που εννοούν το Βοσκόπουλο"
• "Funky είναι είδος μουσικής και η απάντηση ενός Λαρισαίου στην ερώτηση "μήπως φάνηκε από εδώ ο Μήτσος;"
• "Medicine είναι φάρμακο και αυτό που σου λέει ένας Λαρισαίος όταν οι καραμέλες του είναι μέντες"
• "Haircut είναι στα αγγλικά το κούρεμμα και στη Λάρισα όταν κατεβάζεις το χέρι"

Β) Πολιτισμικές & Διακειμενικές αναφορές

Στα ανωτέρω ανέκδοτα το χιούμορ πηγάζει από την ασυμβατότητα ανάμεσα στον ορισμό της εκάστοτε λέξης στην Κοινή Νέα Ελληνική (ΚΝΕ) ή την Αγγλική (στα τέσσερα τελευταία ανέκδοτα) και στον ορισμό της λέξης στη διάλεκτο των Λαρισαίων. Για παράδειγμα, η λέξη "Τοσκάνη" αναφέρεται σε περιοχή της κεντρικής Ιταλίας, ενώ στη Λάρισα αναφέρεται στην κατάσταση κατά την οποία ξεφεύγουν τα γίδια από το μαντρί. Η σημασία αυτή συνδέεται με την ομόηχη φράση "Το σκάνι" στη διάλεκτο των Λαρισαίων και σε άλλα βόρεια ιδιώματα, στα οποία το άτονο [e] υφίσταται στένωση και ανυψώνεται σε άτονο [i]. Ως εκ τούτου, ο πρότυπος ρηματικός τύπος "σκάνε" της ΚΝΕ εμφανίζεται ως "σκάνι" στις βόρειες διαλεκτικές ποικιλίες. Κατ' αντιστοιχία, ο αγγλικός τύπος "tolls" που σημαίνει "διόδια" στην Ελληνική, είναι ομόηχος με το ελληνικό κύριο όνομα "Τόλης" που στα βόρεια ιδιώματα προφέρεται ως "Τολς" διά της αποβολής του άτονου φωνήεντος [i]. Τόσο σε αυτά όσο και στα υπόλοιπά πραδείγματα χιούμορ προκαλείται από την ανατρεπτική σημασία των λέξεων στη διάλεκτο της Λάρισας που ανατρέπει τις προσδοκίες των ακροατών/τριών.

Γ) Ιδεολογία & Κριτική ανάγνωση

Η χιουμοριστική αναπαράσταση του τρόπου ομιλίας των Λαρισαίων ως αστείου και ασύμβατου ή ακόμη και εξωτικού υπονομεύει τις γλωσσικές πρακτικές της συγκεκριμένης διαλεκτόφωνης ομάδας, επικυρώνοντας την κυριαρχία της πρότυπης Κοινής Νέας Ελληνικής ή της κυρίαρχης Αγγλικής ως της «μοναδικής σωστής» γλώσσας. Με αυτό τον τρόπο προωθείται και αναπαράγεται η ιδεολογία της γλωσσικής και εθνικής ομοιογένειας, ενώ στοχοποιούνται οι μη πρότυπες γλωσσικές επιλογές.