Προφυλακτικά

Κείμενο

Τρεις επιχειρηματίες τα πίνουν σ' ένα μπαρ και συζητάνε πόσο χαζές είναι οι γυναίκες τους. Λέει ο πρώτος: «Η δικιά μου είναι εντελώς χαζή. Την προηγούμενη εβδομάδα πήγε στο σούπερ μάρκετ κι αγόρασε 300 ευρώ κρέας γιατί ήταν σε προσφορά και δεν έχουμε καν κατάψυξη για να το βάλουμε». Ο δεύτερος συμφωνεί ότι αυτή ακούγεται πολύ χαζή αλλά επιμένει ότι η δικιά του είναι πιο στόκος. «Ακριβώς πριν μια βδομάδα πήγε και ξόδεψε 17000 ευρώ για να πάρει ένα καινούργιο αυτοκίνητο και δεν ξέρει καν να οδηγεί!» Ο τρίτος, ο ξανθός, κουνάει το κεφάλι του σκεπτικά και συμφωνεί ότι και οι δύο σύζυγοι των φίλων του είναι βούρλα, αλλά πιστεύει ότι η δικιά του τις ξεπερνάει. «Κάθε φορά που το σκέφτομαι με πιάνουν τα γέλια», λέει. «Την προηγούμενη εβδομάδα η γυναίκα μου έφυγε για διακοπές στην Ελλάδα. Την παρακολούθησα που έφτιαχνε τις βαλίτσες της και πρέπει να πήρε τουλάχιστον πέντε πακέτα με προφυλακτικά μαζί της. Και δεν έχει καν πουλί».

Σχόλια

Α) Δομικά & Γλωσσικά στοιχεία

Στο παρόν αφηγηματικό ανέκδοτο το χιούμορ προκαλείται από τη φράση «Την προηγούμενη εβδομάδα η γυναίκα μου έφυγε για διακοπές στην Ελλάδα. Την παρακολούθησα που έφτιαχνε τις βαλίτσες της και πρέπει να πήρε τουλάχιστον πέντε πακέτα με προφυλακτικά μαζί της. Και δεν έχει καν πουλί», η οποία αποτελεί την ατάκα (punch line) του ανεκδότου.

Β) Πολιτισμικές & Διακειμενικές αναφορές

Στο συγκεκριμένο πολιτισμικό πλαίσιο η συγκεκριμένη φράση είναι χιουμοριστική, διότι συντελεί στην ανατροπή μιας προσδοκίας. Με άλλα λόγια, το χιούμορ προκαλείται από το γεγονός ότι η συμπεριφορά του ξανθού άντρα αποκλίνει από την αναμενόμενη/προσδοκώμενη συμπεριφορά. Αυτό που αναμένεται στο συγκεκριμένο περικείμενο είναι ο ξανθός άντρας να αντιληφθεί ότι η σύζυγός του προμηθεύτηκε προφυλακτικά για τις διακοπές της στην Ελλάδα με στόχο να γνωρίσει άλλους άντρες και να συνευρεθεί ερωτικά μαζί τους. Αντί αυτού, ωστόσο, ο ίδιος κρίνει ότι η αγορά αυτή είναι άσκοπη μιας και η σύντροφός του δε διαθέτει πέος για να χρησιμοποιήσει τα προφυλακτικά η ίδια. Έτσι, οικοδομεί τη σύντροφό του ως περισσότερο ευήθη από τις συντρόφους των φίλων του που προέβησαν σε αντίστοιχα άσκοπες αγορές. Η συμπεριφορά του, συνεπώς, άρει το γνωσιακό σχήμα κατά το οποίο, όταν ένας/μία δεσμευμένος/η και έγγαμος/η άντρας/γυναίκα αγοράζει προφυλακτικά τα οποία δεν πρόκειται να χρησιμοποιήσει με το/τη σύντροφό του/της, τότε κινεί υποψίες απιστίας. Ο ξανθός άντρας δε φαίνεται να υποψιάζεται κάτι τέτοιο, ωστόσο, γεγονός που κρίνεται μη αναμενόμενο και ως εκ τούτου προκαλεί χιούμορ και γέλιο. Το χιούμορ ενισχύεται από το γεγονός ότι ο εν λόγω άντρας κρίνει τη σύζυγό του ως ευήθη και γελά εις βάρος της για αυτό, τη στιγμή που η συμπεριφορά του αναδεικνύει εύγλωττα τη δική του αφέλεια.

Γ) Ιδεολογία & Κριτική ανάγνωση

Αυτή η μη αναμενόμενη συνθήκη της ιστορίας, το γεγονός δηλαδή ότι ο ξανθός άντρας δεν αντιλαμβάνεται την πρόθεση απιστίας σε βάρος του, περιέχει παραδοχές με έντονα στοιχεία σεξισμού προς τους ξανθούς ανθρώπους, οι οποίοι/ες θεωρούνται άτομα χαμηλής νοημοσύνης. Αυτή η ιδιότητα τους αποδίδεται ουσιοκρατικά βάσει ενός στοιχείου της εξωτερικής τους εμφάνισης, δηλαδή του ξανθού χρώματος των μαλλιών τους. Μέσω του αφηγηματικού αυτού ανεκδότου στιγματίζεται ο χαρακτήρας της συγκεκριμένης ιστορίας και κατ’ επέκταση κάθε μέλος της κατηγορίας των ξανθών γυναικών.