Κήρυξη πολέμου

Κείμενο

Ο πλανητάρχης καθόταν στο γραφείο του κι ετοίμαζε το διάγγελμά του προς το λαό της FYROM, όταν χτύπησε το τηλέφωνο. -Εμπρός; -Κύριε Μπους, εσείς; Ακούστηκε στην άλλη άκρη της γραμμής μια φωνή με περίεργη προφορά. Εγώ είμαι ο Γιωρίκας και σας παίρνω να σας πω ότι σας κηρύσσουμε τον πόλεμο! -Και πολύ καλά κάνεις που τηλεφώνησες να μου το πεις, απαντά ο Μπους. Για πες μου, Γιωρίκα, πόσο μεγάλος είναι ο στρατός σου; -Αυτή τη στιγμή, λέει ο Γιωρίκας καθώς κάνει τη σούμα στο μυαλό του, εγώ, ο ξάδερφός μου ο Κωστίκας, ο κουμπάρος μου, ο γείτονάς μου, ο Αλεξίκας, και η ομάδα του ταβλιού από το καφενείο - οκτώ, συνολικά. Ο George αναστενάζει. -Οφείλω, Γιωρίκα, να σου πω ότι έχω δέκα εκατομμύρια ετοιμοπόλεμους άνδρες που με μια κουβέντα μου είναι διατεθειμένοι να δώσουν τη ζωή τους. -Αλήθεια; Θα σας ξαναπάρω, λέει ο Γιωρίκας και κλείνει. Δεν πέρασαν 24 ώρες και ο Γιωρίκας ξανατηλεφωνεί. -Κύριε Μπους, λέει, η κήρυξη πολέμου εξακολουθεί να ισχύει. Τώρα μαζέψαμε και κάποιον εξοπλισμό... -Τι εξοπλισμό μαζέψατε, Γιωρίκα; -Δύο αλωνιστικές, μια μπουλντόζα και το τρακτέρ του μπατζανάκη μου. Για άλλη μια φορά, ο Μπους δεν αντέχει να μην αναστενάξει. -Γιωρίκα, θα πρέπει να σου πω ότι έχω 160.000 τανκς, 140.000 τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού και από χτες που μιλήσαμε ο στρατός μου αυξήθηκε στο 10,5 εκατομμύρια. -Διάβολε, λέει ο Γιωρίκας, τι να πω τώρα; Θα σας ξαναπάρω. Και κλείνει το τηλέφωνο. Αλλά δυο μέρες αργότερα, να τον πάλι. -Κύριε Μπους, παραμένει η κήρυξη πολέμου. Αυτή τη φορά αποκτήσαμε εναέριες δυνάμεις. Έχουμε τώρα και το ψεκαστικό του κοινοτάρχη, του βάλαμε και καραμπίνες επάνω. Α, ναι, μαζί μας είναι τώρα και η ποδοσφαιρική ομάδα του χωριού. Εντυπωσιασμένος από την κλιμάκωση, ο Μπους μένει σκεπτικός για δευτερόλεπτα, βγάζει άλλον ένα στεναγμό και λέει: -Γιωρίκα, δεν μπορώ να σου κρύψω ότι έχω 100.000 βομβαρδιστικά, 200.000 Στελθ, και οι βάσεις μας προστατεύονται από βλήματα εδάφους-αέρος. Και κάτι άλλο: από προχθές που μιλήσαμε, ο στρατός μου αυξήθηκε κατά άλλα δύο εκατομμύρια. -Βρε ..., βρίζει ο Γιωρίκας. Θα ξαναπάρω, λέει, και κλείνει το τηλέφωνο. Δεν πέρασε πολλή ώρα και ξαναπαίρνει τηλέφωνο. -Κύριε Μπους, δυστυχώς πρέπει να σας ανακοινώσω ότι αποσύραμε την κήρυξη πολέμου. -Τι λες, Γιωρίκα, πολύ με στεναχωρείς. Γιατί, βρε παιδί μου; Τι έγινε κι αλλάξατε γνώμη; -Να σας πω, απαντά ο Γιωρίκας, κάτσαμε και το κουβεντιάσαμε και είδαμε ότι δεν μπορούμε να θρέψουμε τόσα εκατομμύρια αιχμάλωτους.

Σχόλια

Α) Δομικά & Γλωσσικά στοιχεία

Στο αφηγηματικό αυτό ανέκδοτο το χιούμορ προκαλείται από τις εξής χιουμοριστικές φράσεις (jab lines):

• "Αυτή τη στιγμή, λέει ο Γιωρίκας καθώς κάνει τη σούμα στο μυαλό του, εγώ, ο ξάδερφός μου ο Κωστίκας, ο κουμπάρος μου, ο γείτονάς μου, ο Αλεξίκας, και η ομάδα του ταβλιού από το καφενείο - οκτώ, συνολικά"
• "Δύο αλωνιστικές, μια μπουλντόζα και το τρακτέρ του μπατζανάκη μου"
• "Αυτή τη φορά αποκτήσαμε εναέριες δυνάμεις. Έχουμε τώρα και το ψεκαστικό του κοινοτάρχη, του βάλαμε και καραμπίνες επάνω. Α, ναι, μαζί μας είναι τώρα και η ποδοσφαιρική ομάδα του χωριού"

Χιούμορ πηγάζει επίσης και από την ατάκα (punch line) του ανεκδότου ("-Να σας πω, απαντά ο Γιωρίκας, κάτσαμε και το κουβεντιάσαμε και είδαμε ότι δεν μπορούμε να θρέψουμε τόσα εκατομμύρια αιχμάλωτουςς"), η οποία βρίσκεται στο τέλος του κειμένου και συντελλεί στην επανερμηνεία του.

Β) Πολιτισμικές & Διακειμενικές αναφορές

Στο συγκεκριμένο πολιτισμικό πλαίσιο το χιούμορ πηγάζει από την άρση μιας σειράς προσδοκιών σχετικά με τις πολεμικές γνώσεις του Γιωρίκα. Συγκεκριμένα, διαβάζοντας ότι ο Γιωρίκας αποφάσισε να κηρύξει πόλεμο εναντίον του προέδρου Μπους και της Αμερικής, οι αναγνώστ(ρι)ες θα ανέμεναν ότι ο έχει συγκεντρώσει αξιόμαχο και πολυμελή στρατό, καθώς και υπερσύγχρονα εξοπλιστικά μέσα, ικανά να αντιμετωπίσουν το στρατό και τις δυνάμεις της Αμερικής. Αντί αυτού, ο Γιωρίκας παρουσιάζεται να έχει συγκεντρώσει ολιγομελή στρατό μόλις 8 ατόμων και να έχει στη διάθεσή του πενιχρά και απαρχαιωμένα πολεμικά μέσα, τα οποία δε θα ήταν δυνατό να επαρκέσουν για να αντιμετωπίσουν τους αριθμητικά υπερέχοντες και αξιόμαχους Αμερικανούς στρατιώτες και τα υπερσύγχρονα μέσα τους. Η ασυμβατότητα αυτή, που αναδεικνύει την ευήθεια του Γιωρίκα και την έλλειψη πολεμικών γνώσων εκ μέρους του, είναι που προκαλεί χιούμορ και γέλιο. Και ενώ θα ανέμενε κανείς/καμία ότι ο Γιωρίκας θα απέσυρε την κήρυξη πολέμου στην Αμερική μετά την ενημέρωση που έλαβε από τον πρόεδρο Μπους σχετικά με την αριθμητική και εξοπλιστική υπεροχή των Αμερικανών, ο ίδιος φαίνεται να εξακολουθεί να πιστεύει ότι θα μπορούσε να επικρατήσει έναντι των αμερικανικών δυνάμεων. Και αυτό, γιατί αποφάσισε να αποσύρει την κήρυξη πολέμου όχι λόγω της αποδεδειγμένης υπεροχής του αντιπάλου, αλλά λόγω της πεποίθησής του ότι το χωριό του δε θα μπορούσε να θρέψει τόσους αιχμαλώτους μετά τη νίκη του. Τα λόγια αυτά ανατρέπουν τις προσδοκίες των αναγωνστ(ρι)ών σχετικά με τις γνώσεις του Γιωρίκα περί πολέμου και προκαλούν το χιούμορ στο παρόν ανέκδοτο.

Γ) Ιδεολογία & Κριτική ανάγνωση

Μέσω των παραπάνω συνθηκών της ιστορίας, το παρόν ανέκδοτο στιγματίζει την εθνοτικη ομάδα των Ποντίων ως αφελών και διανοητικά κατώτερων ανθρώπων, και διαιωνίζει την αρνητική στάση απέναντι στη συγκεκριμένη εθνοτική ομάδα. Διά της στοχοποίησης των συγκεκριμένων Πόντιων (του Γιωρίκα, του Κωστίκα και του Αλεξίκα) στιγματίζονται όλα τα μέλη της συγκεκριμένης εθνοτικής κατηγορίας, τα οποία αντιμετωπίζονται υποτιμητικά, όταν επιχειρούν να ενταχθούν στο κυρίαρχο κοινωνικό πλαίσιο. Έτσι, ανέκδοτα όπως αυτό, τα οποία συνδέουν στερεοτυπικά και ουσιοκρατικά την εθνοτική ομάδα των Ποντίων με το χαρακτηριστικό της αφέλειας και της έλλειψης στοιχειωδών γνώσεων, συντελλούν στη διάδοση του ρατσισμού και της απομόνωσης της συγκεκριμένης φυλετικής ομάδας, αναπαράγοντας παράλληλα την κυρίαρχη ιδεολογία περί εθνικής ομοιογένειας.