Χαβάη

Κείμενο

Μια ξανθιά ξεκίνησε να πάει στη Χαβάη. Προγραμμάτιζε το ταξίδι αυτό για 10 χρόνια και αισθάνθηκε μια απέραντη ανακούφιση όταν πάτησε το πόδι της στο αεροπλάνο. Πάει μπροστά και θρονιάζεται σε ένα κάθισμα της πρώτης θέσης, αν και το εισιτήριό της ήταν για την οικονομική. Σε λίγο έρχεται ένας επιχειρηματίας και της λέει ότι καθότανε στη θέση του και ότι έπρεπε να σηκωθεί. Η ξανθιά τον κοιτάζει προβληματισμένη και του λέει μετά από λίγο: «Κοίταξε να δεις, είμαι ξανθιά, δεν είμαι ηλίθια και αυτή εδώ είναι η θέση μου». Ο άνθρωπος της έδειξε το εισιτήριό του και τον αριθμό της θέσης του, προσπάθησε να τη μεταπείσει, αλλά η ξανθιά δεν έπαιρνε χαμπάρι. Είδε κι αποείδε ο άνθρωπος, πάει στην (μη ξανθιά) αεροσυνοδό και της εξηγεί τι έχει γίνει. -Μην ανησυχείτε, κύριέ μου, του λέει αυτή. Είναι σύνηθες το φαινόμενο. Κάθε τόσο, μας προκύπτει και μια τέτοια, αλλά έχω την ιδεώδη λύση. Μισό λεπτό, λέει η αεροσυνοδός και πάει γραμμή στην ξανθιά, κάτι της ψιθυρίζει στ’ αυτί, η ξανθιά σηκώνεται και πάει στο πίσω μέρος του αεροπλάνου, όπου τη βάζουν να καθίσει στη θέση της. Ο επιχειρηματίας έχει μείνει με το στόμα ανοιχτό. -Μα τι της είπατε και τη μεταπείσατε έτσι γρήγορα; Ρωτάει την αεροσυνοδό. -Της είπα ότι μόνο το πίσω μέρος του αεροπλάνου πάει στη Χαβάη!

Σχόλια

Α) Δομικά & Γλωσσικά στοιχεία

Στο παρόν αφηγηματικό ανέκδοτο το χιούμορ προκαλείται από τη φράση «Της είπα ότι μόνο το πίσω μέρος του αεροπλάνου πάει στη Χαβάη!», η οποία αποτελεί την ατάκα (punch line) του ανεκδότου και συντελλεί στην επανερμηνεία του.

Β) Πολιτισμικές & Διακειμενικές αναφορές

Στο συγκεκριμένο πολιτισμικό πλαίσιο η συγκεκριμένη φράση είναι χιουμοριστική, διότι συντελεί στην ανατροπή μιας προσδοκίας. Με άλλα λόγια, το χιούμορ προκαλείται από το γεγονός ότι η συμπεριφορά της συγκεκριμένης ξανθιάς επιβάτη αποκλίνει από την αναμενόμενη/προσδοκώμενη συμπεριφορά. Συγκεκριμένα, η ξανθιά επιβάτης παρουσιάζεται να πιστεύει τα λόγια της αεροσυνοδού, η οποία στην προσπάθειά της να μεταπείσει την ξανθιά επιβάτη να μεταβεί στη θέση που αναγράφεται στο εισιτήριό της και η οποία βρίσκεται στο πίσω μέρος του αεροσκάφους, της λέει ότι μόνο το πίσω μέρος του αεροπλάνου πηγαίνει στη Χαβάη. Η εξήγηση αυτή, που αντιβαίνει στην κοινή λογική, φαίνεται να έχει χρησιμοποιηθεί επιτυχώς από την αεροσυνοδό και σε άλλες αντίστοιχες περιπτώσεις με άλλες ξανθιές επιβάτες.

Γ) Ιδεολογία & Κριτική ανάγνωση

Αυτή η μη αναμενόμενη συνθήκη της ιστορίας, το γεγονός δηλαδή ότι η ξανθιά επιβάτης δεν αντιλαμβάνεται ότι η αεροσυνοδός την κοροϊδεύει, περιέχει παραδοχές με έντονα στοιχεία σεξισμού προς τις ξανθιές γυναίκες, οι οποίες θεωρούνται άτομα χαμηλής νοημοσύνης. Η ιδιότητα αυτή τους αποδίδονται βάσει ενός στοιχείου της εξωτερικής τους εμφάνισης, δηλαδή του ξανθού χρώματος των μαλλιών τους. Μέσω του αφηγηματικού αυτού ανεκδότου στιγματίζεται ο χαρακτήρας της συγκεκριμένης ιστορίας και κατ’ επέκταση κάθε μέλος της κατηγορίας των ξανθών γυναικών. Μάλιστα, η αεροσυνοδός αναφέρεται και σε άλλες ξανθιές γυναίκες που πίστεψαν αυτή την εξήγηση στο παρελθόν, γενικεύοντας και στοχοποιώντας έτσι και άλλα μέλη της κατηγορίας αυτής. Τέλος, και η ίδια η ξανθιά επιβάτης παρουσιάζεται να έχει επίγνωση του σεξιστικού αυτού στερεοτύπου σε βάρος των ξανθιών γυναικών, λέγοντας χαρακτηριστικά "είμαι ξανθιά, δεν είμαι ηλίθια".